Belediyenin Ana İdare Birimlerinden Biri Olan Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün Görevleri Arasında Sayılan Konularda Danışmanlık Hizmeti Alınmasının Mevzuata Aykırı Olduğu – Sayıştay Kararı

Yılı          2013

Dairesi  5

Karar No              118

İlam No                212

Tutanak Tarihi   12.3.2015

Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

Danışmanlık hizmet alımı

…………Belediyesi tarafından gerçekleştirilen danışmanlık hizmeti alımıyla ilgili olarak;

A-) ………..Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından yerine getirilmesi gereken faaliyetlerin “danışmanlık hizmeti alımı” adı altında …………..A.Ş. firmasına, hizmet satın alınması yoluyla, yaptırılması sonucunda …………… TL tutarında kamu zararına neden olunduğu,

…………….

konularıyla ilgili olarak,

A-) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun Üst Yöneticiler başlıklı 11 inci maddesinde;

“Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, Millî Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır.

Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.

Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.” hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun Malî hizmetler birimi başlığını taşıyan 60 ıncı maddesinde ise;

“Kamu idarelerinde aşağıda sayılan görevler, malî hizmetler birimi tarafından yürütülür:

…

d) Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bütçe kesin hesabı ile malî istatistikleri hazırlamak.

e) İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek.

f) Genel bütçe kapsamı dışında kalan idarelerde muhasebe hizmetlerini yürütmek.

g) Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak.

h) İdarenin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini düzenlemek.

…

k) Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak.

n) Malî konularda üst yönetici tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

…” düzenlemesine yer verilmiştir.

Söz konusu Danışmanlık Hizmeti alımıyla ilgili olarak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri esas alınarak ileri sürülen Denetçi iddiasında; ………. A.Ş. firmasından danışmanlık hizmeti satın alınmış olmakla birlikte, ilişikli ödeme emri ve eki belgelerin incelenmesinde; söz konusu alıma ilişkin olarak düzenlenen “Onay Belgesi”nde “Belediyemiz Başkanlık Makamı Belediyemizin vergi, finans ve yönetimi ile ilgili danışmanlık hizmeti alınması ihtiyaç duymaktadır.” denildiği, Yüklenici Firma tarafından sunulan Ön Denetim ve Danışmanlık Hizmet Teklifinde ise, sunulacak hizmetlerin “Ön denetim ve danışmanlık hizmetlerine ilişkin çalışmalar yapılacak olup, tespit edilen hususlar ile ulaşılan sonuçları içeren raporlar tanzim edilerek sunulacaktır.” şeklinde ifade edildiği, ancak, muhasebe hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak satın alınan danışmanlık hizmetinin çerçevesini çizen Onay Belgesi ve Ön Denetim ve Danışmanlık Hizmet Teklif Belgesinde belirtilen ve Yüklenici Firma tarafından yerine getirilecek olan; mali işlem kayıtlarının tutulması, bu kayıtların sistemli istatistikler halinde derlenmesi ve idare faaliyet raporuna dönüştürülmesi vb hizmetlerin mali hizmetler birimi tarafından yerine getirilmesi gereken faaliyetler olarak Kanunda sayıldığı, ayrıca, mali Kanunlarla ilgili mevzuatın uygulanmasında üst yöneticiye ve diğer harcama yetkililerine gerekli danışmanlık hizmetini sağlamak ve mali konularda üst yönetici tarafından verilen diğer görevleri yapmanında yine Kanunla mali hizmetler birimine verilen görevlerden olduğu ve Yüklenici Firma tarafından “çalışma raporu” olarak sunulan belgelerin, ……. Belediyesinin aylık mizanlarında çalışan hesap kodlarının II ve/veya III üncü düzey detaylarının raporlanması, benzer şekilde kurumsal sınıflandırma üzerinden idare birimlerince yapılan harcamaların dönemler itibariyle tutarlarının raporlanması gibi zaten Kanun gereği mali hizmetler birimince yapılması gereken, oldukça basit, uzman bilgisi ve ilave bütçe gideri gerektirmeyen işlemler olduğunun görüldüğü ifade edilmek suretiyle Belediyenin ana idare birimlerinden biri olan Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün görevleri arasında sayılan konularda danışmanlık hizmeti alınmasının mevzuata aykırı olduğu ve Yüklenici firmaya yapılan toplam …….-TL tutarındaki ödeme ile de kamu zararına yol açıldığı ileri sürülmüştür.

Ancak, Denetçi tarafından ileri sürülen Danışmanlık Hizmeti alımı için yapılan ödemelerin kamu zararı olduğu iddiasına katılmak mümkün görünmemektedir. Şöyleki, sorumlular tarafından yapılan savunmalarda da belirtildiği üzere, Belediye personelinin bilgi eksikliğini ya da yetersizliğini giderebilmek amacıyla öncelikle mali işler müdürlüğünün ihtiyacını karşılamak için belediyeler konusunda deneyimli dışarıdan bir bağımsız denetim ve yeminli mali müşavirlik şirketinden danışmanlık hizmeti alınmıştır. Satın alınan Hizmetin kapsamının da genel olmayıp, vergi mevzuatı, belediye mevzuatı, hesap işleyişleri, ödeme ve ilgili kanuni belgelerin kontrolü ve yapılan hataların tespiti, hataların tekrar yapılmaması için gerekli önlemlerin alınması, ilgili diğer yasal düzenlemelerdeki değişiklikler konusunda bilgilenme ve personelimizin bilgisinin üst seviyeye çıkarılmasına yönelik olduğu da anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, söz konusu Hizmetin satın alınması ile, Belediye hizmetlerinin daha kaliteli ve doğru ve bir şekilde sunulmasının hedeflendiği görünmektedir.

Bu itibarla, kamu zararı oluşmayan ……..-TL tutarındaki hizmet alımıyla ile ilgili olarak,

Üye………..ın; “Söz konusu danışmanlık hizmeti alımında, kamu zararı oluşmamakla birlikte, 4734 sayılı Kamu ihale Kanunu’nun 22/d maddesindeki düzenlemeye uygun olarak, “doğrudan temin” yöntemi ile satın alınması; rekabet şartlarının oluşturulmaması, ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanmaması ve kaynakların verimli kullanılmasının engellenmesi suretiyle, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Temel ilkeler başlıklı 5 inci maddesinde belirtilen düzenlemeye uygun davranılmadığı anlamına gelmektedir.

Bu itibarla, ………-TL tutarındaki mevzuata aykırı olarak yapılmış olan bu danışmanlık hizmeti alımı sebebiyle, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun Hesap verme sorumluluğu başlıklı 8 inci ve aynı Kanunun Üst yöneticiler başlıklı 11 inci maddesine uygun olarak, ilgili sorguda sorumluluğu tespit edilmiş olan Gerçekleştirme Görevlileri …….,……..,………. Muhasebe Yetkilisi ………..ve Harcama Yetkilisi ………… hakkında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Temel ilkeler başlıklı 5 inci maddesi hükmünün ihlali sonucu ortaya çıkan bu sorumlulukları dolayısıyla gerekli soruşturma ve incelemenin yapılması ve aynı Kanunun Görevlilerin ceza sorumluluğu başlıklı 60 ıncı maddesinde belirtilen yaptırımların uygulanmasının temini maksadıyla konunun ……..Bakanlığına yazılmasına karar verilmesi gerekir” ,

Üye …….’in“Belediyenin vergi, finans ve yönetim konularında danışmanlık hizmeti satın alması; bu hizmetlerin belediyedeki ilgililerce yerine getirilmesi gereken işlerden olması, 4734 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde belirtildiği üzere danışmanlığı gerektirecek ölçüde niteliği itibariyle kapsamlı ve karmaşık özel uzmanlık ve deneyim gerektiren işler olmaması nedeniyle, mümkün değildir. Mevzuatın öngörmediği bir işin yaptırılması ve bedelinin ödenmesinin ise kamu zararına yol açacağı açıktır.

Buna göre, oluşan kamu zararının sorumlulara ortaklaşa ve zincirleme olarak ödettirilmesine karar verilmesi gerekir.”,

Üye ……..’un; “Belediyenin vergi, finans ve yönetim konularında danışmanlık hizmeti satın alması; bu hizmetlerin belediyedeki ilgililerce yerine getirilmesi gereken işlerden olması, 4734 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde belirtildiği üzere danışmanlığı gerektirecek ölçüde niteliği itibariyle kapsamlı ve karmaşık özel uzmanlık ve deneyim gerektiren işler olmaması nedeniyle hizmet satın alması mümkün değildir. Mevzuatın öngörmediği bir işin yaptırılması ve bedelinin ödenmesinin ise kamu zararına yol açacağı açıktır. Ayrıca, söz konusu işin yürütülmesinde önemli mevzuat gerekliliklerine de uyulmamıştır. Buna göre, oluşan kamu zararının sorumlulara ortaklaşa ve zincirleme olarak ödettirilmesine ve İhale Kanununa aykırı uygulamaların soruşturulması ve incelenmesi için, Üye ………’ın görüşüne uygun olarak, konunun ………….. Bakanlığına yazılmasına karar verilmesi gerekir.”

Şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı oyçokluğuyla,

……………

Karar verildi.