Fazla Ödeme – Sayıştay Kararı
Nisan 12, 2020
Fiyat Farkı Hesaplamalarında Yemek Bedeli İstisna Tutarı Düşülmeden Hesaplama Yapıldığından Kamu Zararına Sebebiyet Verilmiştir
Nisan 14, 2020
Karar No : 2020/UH.I-667
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Afyonkarahisar İl Emniyet Müdürlüğü tarafından 14.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yemek Sağlama (Sıcak Yemek, Kahvaltı, Kahvaltı Kumanya)” ihalesine ilişkin olarak Türkay Tem. ve Taah. Gıd. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 26.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.03.2020 tarih ve 13284 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/484 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
- 20.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile tekliflerinin her iki kısım için ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, 21.02.2020 tarihinde taraflarına gönderilen kesinleşen ihale kararında ise ihalenin 1’inci kısmı için ekonomik açıdan en avantajlı teklif bulunmadığının belirtildiği, tekliflerinin ilgili kısım bağlamında yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle reddedilmiş ise, tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesi gereğince ilgili kısım bağlamında da kabul edilmesi gerektiği,
…
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.
…
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.
İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,
“Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir …” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeyi imzalamaması” başlıklı 68’inci maddesinde “(1) İhale üzerinde kalan isteklinin son başvuru ve/veya ihale tarihinde Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair bilgi ve/veya belgeleri veya kesin teminatı vermemesi ya da sözleşme imzalamaması durumunda, Kanunun 44 üncü maddesi hükümlerine göre, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının, ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir. …” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Yemek Sağlama( Sıcak yemek, Kahvaltı, Kahvaltı Kumanya)
b) Miktarı ve türü: Özel Harekat Şube Müdürlüğü personeline 2.000 kalori 28.200 öğün yemek, 3.000 öğün kumanya, 19.200 öğün kahvaltı kumanya,
Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü personeline 2.000 kalori 10.000 öğün yemek, 2.000 öğün kumanya
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Alıma konu yiyecek (hazır yemek, kumanya, kahvaltı kumanya), teknik şartnamelerde belirtilen hususlar doğrultusunda, yüklenicinin kendisine ait İşletme Kayıt Belgesine (Gıda Üretim İzni belgesine) sahip işyerinde hazırlanarak Afyonkarahisar Emniyet Müdürlüğü Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü ve Özel Harekat Şube Müdürlüğü Merkez AFYONKARAHİSAR adresine, ayrıca miting, toplantı ve benzeri görevler nedeniyle Çevik Kuvvet birimlerinde çalışan personel ve bunlarla birlikte görev ve harekata katılan diğer personele verilmek üzere, idarenin talep ettiği miktar ve oranlarda ve belirtilen zaman içerisinde Afyonkarahisar il sınırları içerisindeki istenilen görev yerine teslim edilecektir. …” düzenlemesi,
…
Afyonkarahisar İl Emniyet Müdürlüğü tarafından açık ihale usulü ile gerçekleştirilen 2020/13207 ihale kayıt numaralı “Yemek Sağlama (Sıcak Yemek, Kahvaltı, Kahvaltı Kumanya)” ihalesinin kısmi teklife açık olduğu ve 2 kısma ayrıldığı, yaklaşık maliyetin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendi esas alınarak 1’inci kısım için 681.000,00 TL olarak, 2’nci kısım için 203.333,33 TL olarak hesaplandığı, söz konusu ihaleye 2 isteklinin katıldığı, 1’inci kısım için 1 isteklinin teklifinin, 2’nci kısım için 2 isteklinin teklifinin geçerli teklif olarak belirlendiği, başvuru sahibi istekli Türkay Tem. ve Taah. Gıd. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 1’inci kısım için teklifinin idarece hesaplanan yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle reddedildiği, netice itibariyle;
Bahse konu ihalenin 1’inci kısmı için Şerifoğlu Yemek Organizasyon Catering Hizmetleri Elif Karakaya’nın teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, anılan kısım için ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin belirlenmediği,
İhalenin 2’nci kısmı için Şerifoğlu Yemek Organizasyon Catering Hizmetleri Elif Karakaya’nın teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak, Türkay Tem. ve Taah. Gıd. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanı düzenlemelerinden, ihalelerde idarelere ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif belirleme zorunluluğu getirilmediği ve bu hususun idarelerin takdirinde olduğu anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde, isteklilerin teklif fiyatlarının yaklaşık maliyetin üzerinde olması halinde ihale komisyonunun, yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığını, yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını, verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese edeceği ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ise ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahip olduğu, öte yandan yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında tekliflerin kamu yararı ve hizmet gereklerine göre kabul edilebileceği ve bu durumda sorumluluğun idareye ait olduğu açıklanmıştır.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde;
Başvuru sahibi istekli Türkay Tem. ve Taah. Gıd. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin itirazen şikâyete konu ihalenin birinci kısmı için 714.600,00 TL, 2’nci kısmı için 170.000,00 TL teklif ettiği tespit edilmiştir.
Bu itibarla, itirazen şikayete konu ihalenin 1’inci kısmının yaklaşık maliyetinin 681.000,00 TL olduğu, başvuru sahibi isteklinin söz konusu kısma teklif ettiğin bedelin ilgili kısmın yaklaşık maliyetinden büyük olduğu (714.600,00 TL > 681.000,00 TL), idarelerin ihalelerde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifi belirlemek ve yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifleri kabul etmek veya reddetmek hususlarında takdir yetkisine sahip olduğu anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
