YEMEK İHTİYACI REVİZE EDİLDİĞİNDE BU DURUM İŞ EKSİLİŞİ İLE ÇÖZÜLEBİLİR

Karar Tarihi : 05.06.2024

Karar No : 2024/UH.I-726

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Marmara Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/457763 İhale Kayıt Numaralı “Marmara Üniversitesi Yemekhanelerine 01/07/2024- 30/06/2025 Tarihleri Arası 1600000 Adet Malzeme Dahil 4 Kap Yemek Hizmeti Alımı İşi” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Marmara Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından 07.05.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Marmara Üniversitesi Yemekhanelerine 01/07/2024-30/06/2025 Tarihleri Arası 1600000 Adet Malzeme Dahil 4 Kap Yemek Hizmeti Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Nokta Kurumsal Sos. Hizm. Gıda İnş. Tem. Otom. San. Dış Tic. Ltd. Şti. – Zafran Temizlik İnşaat Gıda Elektrik Elektr. Orman Ürünleri Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 20.05.2024 tarih ve 145528 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.05.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/603 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; başvuru konusu ihalenin idarece iptal edildiği, iptal gerekçeleri ve iptal işleminin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

…

4734 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan hükümlerinden, isteklilerin tekliflerinin değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinin ihale komisyonunun yetki ve sorumluluğunda olduğu, ihale komisyonunun gerekçeli kararının belirlenmesinden sonra ihale yetkilisinin karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylamak veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal etmek yetkisine sahip bulunduğu, öte yandan ihale komisyonu kararı onaylandıktan sonra ihale yetkilisinin ihalenin iptaline karar verebileceği, bununla birlikte söz konusu yetki sınırsız olmadığından anılan Kanun’da yer verilen temel ilkelerin gözetilmesi suretiyle karar alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yine yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden idare tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikâyet başvurularının idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı olarak inceleneceği, ihale komisyon kararı üzerine idarece bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptaline karar verilebileceği ve bu durumda idarenin herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği, ihaleyi yapan idarelere ihaleyi iptal etme konusunda takdir yetkisi tanınmış olduğu anlaşılmakla birlikte, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda usule ve amaca uygun olarak kullanılmasının gerektiği, ihalenin iptal edilmesine ilişkin kararın ve gerekçelerinin isteklilere bildirileceği, şikâyet ya da itirazen şikâyet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği anlaşılmaktadır.

Öte yandan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesi hükmü gereğince ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamayacağı, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24’üncü maddesinde ise ihale konusu iş için öngörülemeyen durumlar nedeniyle gerekli olduğu takdirde iş eksilişi ve iş artışı yapılabileceği, ihale konusu işin sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağının anlaşılması halinde ise yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderler ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’inin ödeneceği anlaşılmaktadır.

İdarece, üniversite yerleşkesindeki birimlerin taşınma süreci ve bütçe durumu göz önüne alınarak yemek ihtiyaç miktarının tekrar değerlendirildiği ve ihtiyacın 1.400.000 adet yemek olacağı öngörüldüğünden ihtiyaç miktarında ve ihale dokümanlarında gerekli revizyonların yapılması gerekçesi ile “Üniversitemiz yemekhanelerine 01/07/2024- 30/06/2025 Tarihleri Arası 1.600.000 Adet Malzeme Dahil 4 Kap Yemek Hizmeti Alım İşi” ihalesinin iptal edilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.

İdarelerin nitelik ve miktar tespiti yapmak suretiyle, ihtiyaçlarını önceden belirleyerek ihaleye çıktıkları, diğer bir ifadeyle ihaleye çıkarken ödenekleri çerçevesinde ihtiyacı olan yemek miktarına ilişkin belirlemeyi yapmış olmaları gerektiği, ihale onay tarihinin 03.04.2024 olduğu, ihalenin süresinin 1 yıl (01.07.2024 – 30.06.2025) olmasından hareketle taşınma sürecine ilişkin durumun ihale onayı alındıktan sonra ortaya çıktığına yönelik olarak herhangi bir bilgi bulunmadığı, idarece bu durumun öngörülerek miktar çalışmasını söz konusu ihtimale göre (birimlerin taşınma süreci) gerçekleştirebileceği anlaşıldığından, söz konusu gerekçeden dolayı ihaleyi iptal etmesinin mevzuata uygun olmadığı,

Kaldı ki, 4735 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesi ile ihaleye ilişkin Sözleşme Tasarısı’nın 29’uncu maddesi uyarınca ihale konusu işle ilgili olarak sözleşme kapsamında iş eksilişi ve yasal limitler çerçevesinde iş artışının mümkün olduğu, idarece ihalenin iptali kararında idare birimlerinin taşınma süreci ve idarenin bütçe durumu göz önüne alınarak yemek ihtiyaç miktarının tekrar değerlendirildiği ve ihtiyacın 1.600.000 adet yemek yerine 1.400.000 adet yemek olacağının ifade edildiği görülmekle birlikte, söz konusu ihtiyacın iş eksilişi hükümleri çerçevesinde değerlendirilebileceği dikkate alındığında ihalenin iptaline gerekçe gösterilen hususun bu açıdan da mevzuata uygun olmadığı soncuna varılmıştır.

Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesi hükmü gereğince ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılmayacağından söz konusu ihalede ihaleye çıkılmadan önce ödenek tahsis işlemlerinin tamamlanmış olması gerektiği, 03.04.2024 tarihli İhale Onay Belgesi’nde bütçe tertibinin olduğu, kullanılabilir ödenek tutarının 2024 yılı için 87.343.000,00 TL olduğu, 2025 yılı için 128.146.000,00TL olduğu, dolayısıyla idarenin bütçe durumu gerekçesinden dolayı ihaleyi iptal etmesinin de mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Netice itibarıyla, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler doğrultusunda ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak sorumluluğu bulunduğundan hareketle söz konusu iptal kararın kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde takdir yetkisi sınırları içerisinde kabul edilemeyeceği ve dolayısıyla mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

…

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından verilen ihalenin iptali kararının iptaline karar verilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi