
Fiyat Dışı Unsur da Kalite ve Teknik Puanlamanın Uygun Şekilde Yapılmadığı İddiası
Ocak 19, 2023
Aşırı Düşükte Kalan İsteklinin Teklif Açıklamasını Sunmaması Üzerine İdarenin Fiyat Araştırması Yaparak İsteklinin Teklifini Geçerli Kabul Etmesi Durumu
Mart 2, 2023Karar No : 2022/UM.I-886
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/295470 İhale Kayıt Numaralı “20 Kalem Laboratuvar Malzeme Temini” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Dekanlığı tarafından 27.04.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “20 Kalem Laboratuvar Malzeme Temini” ihalesine ilişkin olarak Facepath Patoloji Medikal Tıbbi Cihazlar San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 22.06.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.06.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.06.2022 tarih ve 30390 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.06.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/674 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece başvuruya konu ihalenin 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 14, 15, 16 ve 17’nci kalemlerinde kendi tekliflerinin teknik şartlara uygun olmadığının bildirildiği, uygunsuzluğa gerekçe olarak sunulan teknik şartname maddelerinin ise sanki bilerek kopyala yapıştır yapılmış gibi a, b, c ve d maddelerinden oluştuğu, hâlbuki bu maddelerin ürünün ambalaj şekli, kimyasal ismi, içerik bilgileri gibi standart özellikler ile ilgili olduğu, tüm ürünlerinin bu standartlarda üretildiği ve belgelendirildiği, idarenin almış olduğu kararın kamu zararına da neden olduğu, ihalenin 15’inci kalem için alımına karar verilen firmanın fiyatının hem 2 kat daha fazla hem de yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, kendi ürünlerine uygunsuzluk veren sorumluların çıkar amacı güdüp fahiş fiyatlarla kamuyu zarara uğrattıkları ve kendi ürünlerini haksız yere lekeleyerek markalarını zedelemeye çalıştıkları, Türk Malı olarak üretimini ve satışını gerçekleştirmiş oldukları ürünlerin aynı idarede ve referans hastanelerde kullanılmakta olduğu ve bu doğrultuda da teşhis yapıldığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “…İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:
…b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;
…9) İdarenin talebi halinde doğruluğu teyit edilmek üzere, tedarik edilecek malların numuneleri, katalogları ve/veya fotoğrafları…” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tedarik edilecek malların numuneleri, katalogları, fotoğrafları ile teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman” başlıklı 43’üncü maddesinde “(1) Teklif edilen malın teknik şartnamede yer alan teknik kriterlere uygunluğunu belirlemek amacıyla numune, teknik bilgilerin yer aldığı katalog, teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman ile fotoğraf istenebilir….
(2) İdare tarafından numune sunulmasının istenilmesi durumunda, hangi kalem/kalemler için numune istenildiği, numunenin sayısı ve gerekli görülen diğer hususlar ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtilir.
(3) Numune sunulması istenilen kalem/kalemler için yeter sayı ve nitelikte numune alınması idarenin sorumluluğundadır. Malın niteliğinin birden fazla numune değerlendirmesi yapmaya uygun olup olmadığı ile kullanım ömrü dikkate alınarak en az bir adet numunenin idarede muhafaza edilmesi gerekir. Kurul ya da yargı kararları üzerine yeniden değerlendirme muhafaza edilen numune üzerinden yapılır.
(4) İhale dokümanında istenilen sayıda ve nitelikte numune, başvuru veya teklif dosyası ile birlikte idareye teslim edilir. Tekliflerin elektronik ortamda alındığı ihalelerde numunenin teslim tarihi ve teslim adresi, idare tarafından tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında belirlenir ve ilgililere tebliğ edilir. İhale dokümanında düzenleme yapılması halinde numune, ihale veya son başvuru tarih ve saatine, tekliflerin elektronik ortamda alındığı ihalelerde ise idare tarafından belirlenen teslim tarih ve saatine kadar posta veya kargo yoluyla da teslim edilebilir. Teslim edilen numunenin üzerinde, ihale, aday veya istekli bilgileri ile numune sunulan kalem bilgilerine yer verilir. İdare tarafından numune bir tutanak ile teslim alınarak, talep edilmesi halinde tutanağın bir sureti aday veya istekliye verilir.
(5) İhale komisyonu tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda diğer katılım ve yeterlik belgeleri uygun bulunan aday ve isteklilerin numunelerinin değerlendirilmesine geçilir. İdare tarafından gerekli görülen hallerde, numune değerlendirilmesinin yapılacağı yer, tarih ve saat bilgisi aday veya isteklilere bildirilir. Numune değerlendirilmesinde numunenin fiziksel nitelikleri ile ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı kontrol edilir. Yapılan inceleme sonucunda, hazırlanacak tutanakta numunenin uygunluk durumu belirtilir ve uygun bulunmaması durumunda buna ilişkin gerekçelere yer verilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin aranacak belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “….7.5.6.
İstekliler, teklif edilen ürünlerden birimi adet olarak tanımlanmış ürünlerden en az 2 adet, Litre bazında tanımlanmışlardan en az 500 cc , Kg olarak tanımlanan ürünlerden ise en az 100 Gram numuneyi (gold klorid hariç olmak üzere), ihale sonrasında 3 iş günü içerisinde ilgili Anabilim dalına teslim edecektir. Teslim edilen numuneler, üzerinde ihale ve istekli bilgileri ile ihaledeki kalem sırası ve adı belirtilmek üzere üzerine etiket yapıştırılarak, dizi pusulasına bağlanarak ihale esnasında sunulacaktır. Yapılan numune değerlendirmesinde numunenin uygun olup olmadığı beliritilerek, kullanım ömrü dikkate alınarak en az bir adet numunenin 13.06.2019 tarihli ve 30800 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelik doğrultusunda kurul ya da yargı kararları üzerine yeniden değerlendirilmesi açısından muhafaza edilecektir.” düzenlemesine,
…
İhale işlem dosyasında yer alan bilgi ve belgelerden, başvuruya konu ihalenin İ.Ü İstanbul Tıp Fakültesi Dekanlığı tarafından açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen “20 Kalem Laboratuvar Malzeme Temini” olduğu, kısmi teklif alınan ve 27.04.2022 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin 20 kısımdan oluştuğu, ihalenin 1, 3, 7, 9 ve 17 nolu kalemlere geçerli teklif çıkmadığından, bu kalemler için ihalenin iptal edildiği; 2, 5, 6, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 19 ve 20 nolu kalemlerin ekonomik açıdan en avantajlı fiyat teklifi veren Kimya Ofisi Ticaret Limited Şirketinin, 4 ve 15 nolu kalemlerin ekonomik açıdan en avantajlı fiyat teklifi veren Diatest Sağlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi isteklinin teklifinin ise iddia konusu 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 14, 15, 16 ve 17’nci kısımlarının tamamında yukarıda aktarılan Teknik Şartname düzenlemelerinde söz konusu kısımlara ilişkin madde başlıklarının altında yer alan bentler ile belirlenen bazı özelliklere uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, teklif edilen malın Teknik Şartname’de yer alan teknik kriterlere uygunluğunu belirlemek amacıyla, ihale konusu ürünlerin numuneleri, teknik bilgilerin yer aldığı katalog, teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman ile fotoğrafların istenebileceği, idarelerce numune sunulmasının istenilmesi durumunda, isteklilerin sunması istenilen numunelere ilişkin hususların ihale dokümanında belirtileceği, numunelere ilişkin yapılan doküman düzenlemelerinin idarenin takdir yetkisi dahilinde olduğu, isteklilerin, ihale doküman düzenlemelerine uygun olarak numuneleri sunmaları gerektiği, katılım ve yeterlik belgeleri uygun bulunan isteklilerin sundukları numunelere ilişkin değerlendirmelerde numunenin fiziksel nitelikleri ile ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığının kontrol edileceği, inceleme sonucunun tutanak altına alınacağı, numunelerin ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olup olmadığı yönünde yapılan değerlendirmeler neticesinde alınan kararlara ilişkin nihai sorumluluğun da idareye ait olduğu anlaşılmaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde isteklilerce teklif edilen ürünlerin uygunluğunun tespitine yönelik ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak katalog, broşür, Teknik Şartname’ye cevap vb. belgelerinin istenilmediği, sadece isteklilerce teklif edilen ürünlerin numunelerinin istendiği, dolayısıyla değerlendirmenin sunulan numuneler üzerinden yapılacağı anlaşılmıştır.
Numune değerlendirmesi işlemlerinde isteklilerce teklif edilen ürünlerin ihale dokümanı düzenlemelerine uygunluğunun değerlendirmesine dair teknik belirlemenin takdir ve sorumluluğu idareye aittir. Kurum tarafından yapılan itirazen şikâyet incelemesinin ihale işlem dosyası üzerinden yapılması nedeniyle iddialara ilişkin değerlendirmeler dosyada yer alan bilgi ve belgeler ile sınırlı olarak yapılmakta ve yapılan incelemelerde numune değerlendirmesi ile ilgili olarak idarece gerçekleştirilen iş ve işlemlerin usulüne uygun biçimde yerine getirilip getirilmediği ve numune değerlendirme tutanağında yer verilen tespitlerle, alınan ihale kararı arasında uyumsuzluk bulunup bulunmadığı hususları denetlenmektedir.
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde, incelemeye konu ihaleye ait İdari Şartname’de isteklilerin teklif ettikleri ürünlerin ihale dokümanına uygunluğunun tespit edilebilmesi amacıyla numune değerlendirmesi yapılacağının düzenlendiği, söz konusu düzenlemeye istinaden yapılan numune değerlendirme işleminin ihale komisyonunda yer alan iki (2) uzman üye tarafından tutanağa bağlandığı, tutanakta başvuru sahibinin numunelerinin iddia konusu 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 14, 15, 16 ve 17’nci kısımlarının tamamında yukarıda aktarılan Teknik Şartname düzenlemelerinde söz konusu kısımlara ilişkin madde başlıklarının altında yer alan bentler ile belirlenen bazı özelliklere uygun olmadığının tespit edildiği anlaşılmış olup, numune değerlendirmesiyle ilgili teknik belirlemenin idarenin takdir ve sorumluluğunda olduğu, numunelerin ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olup olmadığı yönünde yapılan değerlendirmeler neticesinde alınan kararlara ilişkin nihai sorumluluğun da idareye ait olduğu ve ihale işlem dosyasındaki belgeler üzerinden yapılan inceleme sonucunda idarece tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan başvuru sahibi tarafından “ihalenin 15’inci kalem için alımına karar verilen firmanın fiyatının hem 2 kat daha fazla hem de yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu,” iddia edilmekle birlikte yukarıda aktarılan Tebliğ’in 16.3’üncü maddesi uyarınca yaklaşık maliyet üzerindeki tekliflerin uygun bulunup/bulunmaması hususunda idarelere takdir yetkisi verildiği, somut durumda ise idarenin bu takdir yetkisini söz konusu kısım için yaklaşık maliyet üzerindeki tekliflerin uygun bulunması yönünde kullandığı anlaşılmaktadır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
