Referans Mektubu Tutarının Yeterlilik Şartı Olarak Belirlenen Teklif Bedeli Koşullarını Sağlamadığı İddiası

Karar No              : 2023/UY.I-35

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2022/939700 İhale Kayıt Numaralı “(Terme-Ünye) Ayr-İkizce İl Yolu Km: 9+500-17+360 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Köprü Ve Üstyapı (Bsk) İşleri” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 7. Bölge Müdürlüğü tarafından 19.10.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Terme-Ünye) Ayr-İkizce İl Yolu Km: 9+500-17+360 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Köprü ve Üstyapı (Bsk) İşleri” ihalesine ilişkin olarak İrfan İnşaat Taah. Tur. Mad. San. ve Tic. A.Ş. nin 30.11.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.12.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.12.2022 tarih ve 67075 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.12.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/1538 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

Başvuruya konu ihalenin Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş.nin uhdesinde kaldığı, en avantajlı ikinci teklifin ise kendileri olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin İdari Şartname’de istenilen yeterlik kriterlerini sağlamadığı, Şöyle ki; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından,

3) Teklifi kapsamında beyan edilen referans mektubu tutarının yeterlilik koşulu olarak belirlenen teklif edilen bedelin %10’undan az olmama koşulunu sağlamadığı,

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

3)Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

a) Ekonomik ve malî yeterliğin belirlenmesi için;

1) Bankalardan temin edilecek isteklinin malî durumu ile ilgili belgeler,

…

İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir…” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bankalardan temin edilecek belgeler” başlıklı 34’üncü maddesinde “(1) Mali durumu göstermek üzere bankalardan temin edilecek yeterlik belgesi, banka referans mektubudur. Banka referans mektubu, Türkiye’de veya yurt dışında faaliyet gösteren bankalardan temin edilebilir. Banka referans mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.

(2) Banka referans mektubuna ilişkin yeterlik kriterleri aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatı, teklif edilen bedelin % 10’undan az olamaz.

…

c) Yukarıdaki bentlerde belirtilen kriterler, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir.

(3) İş ortaklığında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir. Konsorsiyumda ise bu belgelerin her bir ortak tarafından, kendi kısmı için belirlenen yeterlik kriterini sağlayacak şekilde sunulması gerekir.

(4) Gerek görüldüğünde, banka referans mektubunun teyidi ilgili bankanın genel müdürlüğünden veya şubesinden idarelerce yapılır. Yapılan teyitlerin bankanın en az iki yetkilisinin imzasını taşıması zorunludur.” hükmü,

Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Mali durumu göstermek üzere bankalardan temin edilecek belgeler” başlıklı 20’nci maddesinde “(1) Banka referans mektubu Kurumla “EKAP Üzerinden Online Bilgi Alışverişine Yönelik İşbirliği Yapılmasına Dair Protokol” imzalamış olan bankalardan elektronik ortamda alınır. Elektronik ortamda banka referans mektubu düzenlenmesi halinde Ek-1’de yer alan “Banka Referans Mektubu Bilgileri Formu” banka tarafından düzenlenerek talebi halinde ilgiliye verilir. Elektronik ortamda düzenlenen banka referans mektubuna ilişkin bilgiler, banka tarafından (…) EKAP’a aktarılır. Elektronik ortamda düzenlenen banka referans mektubuna banka tarafından ayırt edici bir numara verilir ve bu numara istekli tarafından EKAP üzerinden e-teklif kapsamında gönderilir…” hükmü,

Başvuruya konu ihaleye ilişkin İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin aranacak belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler

7.4.1 İsteklinin teklif ettiği bedelin % 10’undan az olmamak üzere bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatını gösteren banka referans mektubu sunması zorunludur. Banka referans mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.

Yukarıdaki kriter, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir.

İş ortaklığında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Aktarılan mevzuat hükümleri ve düzenlemelerden mali durumu göstermek üzere bankalardan temin edilecek yeterlik belgesinin banka referans mektubu olduğu, banka referans mektubunun Türkiye’de veya yurt dışında faaliyet gösteren bankalardan temin edilebileceği, banka referans mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olmasının zorunlu olduğu, açık ihale usulüyle yapılan ihalelerde isteklinin bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatının teklif edilen bedelin % 10’undan az olamayacağı, istenilen kriterlerin mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabileceği, iş ortaklığında ise ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına bakılmaksızın bu yeterlik kriterinin sağlanabileceği anlaşılmaktadır.

Öte yandan banka referans mektuplarının Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 20’nci maddesinin birinci fıkrasına uygun olarak alınması halinde, mektuba ilişkin ayırt edici numaranın yeterlik bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtileceği, banka referans mektubunun bankalardan elektronik ortamda alınabileceği, elektronik ortamda düzenlenen banka referans mektubuna ilişkin bilgilerin bankalar tarafından EKAP’a aktarılacağı, elektronik ortamda düzenlenen banka referans mektubuna banka tarafından ayırt edici bir numara verileceği ve bu numaranın istekliler tarafından EKAP üzerinden e-teklif kapsamında gönderileceği anlaşılmaktadır.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde; ihale üzerinde bırakılan Orak Altyapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından yeterlik bilgileri tablosunun “Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Bilgiler” satırının banka referans mektubuna ilişkin bilgiler ile ilgili bölümünde “Banka Referans Mektubunun Ayırt Edici Numarası” kısmının “R0012-00614-00004154” şeklinde beyan edildiği görülmüştür.

EKAP üzerinden yapılan sorgulamada, elektronik ortamda düzenlenen banka referans mektubuna ilişkin bilgilerden; anılan isteklinin “Nakdi Kredi Tutarı”nın ve “Gayri Nakdi Kredi Tutarı”nın yer aldığı görülmüştür.

Ayrıca, anılan istekli tarafından beyan edilen banka referans mektubunun “İşlem Zamanı” bölümünde düzenlenme tarihinin 18.10.2022 olduğu, söz konusu ihalenin ilan tarihinin 20.09.2022 olduğu,  ihale üzerinde bırakılan Orak Altyapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin teklif fiyatının 272.782.467,93 TL olduğu görülmüştür.

Bu itibarla anılan istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda elektronik ortamda düzenlenen banka referans mektubuna ilişkin ayırt edici numaranın beyan edildiği, anılan banka referans mektubunun ilk ilan tarihinden sonra düzenlendiği, söz konusu isteklinin bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisinin teklif edilen bedelin % 10’undan az olmadığı, bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.