Personel Giyim Giderlerinin Belirtilmemesine Karşın Bahse Konu Giderlerin Niteliği İtibariyle Yardımcı Giderler Başlığı Altında Yer Alan Sözleşme Giderleri Ve Genel Giderler İle Bu Gibi Unsurlar Kapsamında Değerlendirilebileceği

Personel Giyim Giderlerinin Belirtilmemesine Karşın Bahse Konu Giderlerin Niteliği İtibariyle Yardımcı Giderler Başlığı Altında Yer Alan Sözleşme Giderleri Ve Genel Giderler İle Bu Gibi Unsurlar Kapsamında Değerlendirilebileceği

Karar No              : 2021/UH.II-1164

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/95072 İhale Kayıt Numaralı “Malzeme Dahil Mamul Yemek Hazırlama, Dağıtımı, Bulaşıkların Yıkanması ve Sonrası Hizmetler” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Burdur Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 31.03.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzeme Dahil Mamul Yemek Hazırlama, Dağıtımı, Bulaşıkların Yıkanması ve Sonrası Hizmetler” ihalesine ilişkin olarak Smc Yem. Tem. Spor. Faal. İnş. İş Sağ. ve Güv. Bil. Yap. Sağ. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 22.04.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.04.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.05.2021 tarih ve 22824 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.05.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/835 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin “Bucak İsmail-Şerife Sarı Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi Müdürlüğü” kısmı için vermiş oldukları teklifin sınır değerin altında kaldığı gerekçesiyle idarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, ihale komisyonu kararında sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamasında personele ayni olarak verilecek giyim malzemeleri giderlerinin yardımcı giderler kısmına dahil edilerek söz konusu giderler hakkında herhangi bir açıklamada bulunulmadığı gerekçe gösterilerek aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedildiği, ancak Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesine göre giyim giderlerinin yardımcı giderler kapsamında değerlendirilebileceği, bu giderler için açıklama sunulmasına gerek bulunmadığı, dolayısıyla idarece yapılan işlemin mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,          

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,          

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,          

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir. 

Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez. 

Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir. …” açıklaması yer almaktadır.

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Malzeme Dahil Mamul Yemek Hazırlama, Dagıtımı, Bulaşıkların Yıkanması ve Sonrası Hizmetler

b) Miktarı ve türü:

Bucak İsmail-Şerife Sarı Bakım Reh. ve Aile Dan. Mer. Müd. 94.336 – Burdur Engelsiz Yaşam Bak. Reh. ve Aile Dan. Mer. Müd. 24150, Sevim Zekai Piribaş Çocuk Destek Merkezi Müd. 18318, Kadın Konuk Evi Müd. 11179 Öğün

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: İsmail-Şerife Sarı Bakım ve Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi Müdürlüğü-Burdur Engelsiz Yaşam Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi Müdürlüğü, Sevim Zekai Piribaş Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü, Kadın Konuk Evi Müdürlüğü Mutfakları

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

20.2. Kısmi teklife ilişkin açıklamalar

20.2.1.

Her kısım için veya tamamı için teklif verilebilir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Çalışanların Sayısı ve Nitelikleri” başlıklı K maddesinde “Kuruluşların Mutfağında Çalışanlara Ayni Olarak Verilecek Giyim Malzemeleri

AŞÇI

AŞÇI YARDIMCISI

GARSON

BULAŞIKCI

2 Takım İş elbisesi           

2 Takım İş elbisesi           

2 Takım İş elbisesi           

2 Takım İş elbisesi           

2 Aşçı önlüğü                   

2 Aşçı önlüğü                   

2 Garson önlüğü          

2 Bulaşıkçı önlüğü          

2 Servis Önlüğü               

2 Servis Önlüğü               

2 Servis Önlüğü               

2 Servis Önlüğü               

Bone (bez)                       

Bone (bez)                       

 Bone (bez)                       

 Bone (bez)                        

1 Eşarp/Şapka                 

1 Eşarp/Şapka                 

1 Eşarp/Şapka                    

1 Eşarp/Şapka                    

4 Terlik                          

4 Terlik                          

4 Terlik                               

4 Terlik                               

1 Ayakkabı                     

1 Ayakkabı                     

1 Çizme                              

1 Çizme                              

Not: Kullanılacak kıyafetlerini renk seçimini her Kuruluş İdaresi, yüklenici ile koordine ederek kendisi belirleyebilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından, aşırı düşük teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler hakkındaki ayrıntıların idarece isteneceği, teklifi aşırı düşük bulunan istekliler öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunacağı, açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerektiği, oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirileceği ve bu unsurlar için açıklama sunulmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.

Burdur Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 31.03.2021 tarihinde yapılan “Malzeme Dahil Mamul Yemek Hazırlama, Dağıtımı, Bulaşıkların Yıkanması ve Sonrası Hizmetler” ihalesine 15 isteklinin katıldığı, 13.04.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin şikayete konu 1’inci kısmında başvuru sahibi isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmadığı gerekçesiyle teklifinin reddedildiği ve söz konusu kısmın Vitamin Yem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

İdare tarafından 01.04.2020 tarihinde EKAP üzerinden başvuru sahibine gönderilen yazıda “İdaremizce 31/03/2021 günü ihalesi yapılan Malzeme Dahil Mamul Yemek Hazırlama ve Dağıtımı işine ait Bucak İsmail-Şerife Sarı Bakım Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi Müdürlüğü, Burdur Engelsiz Yaşam Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü, Sevim Zekai Piribaş Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü, Kadın Konuk Evi Müdürlüğü Kısımları için vermiş olduğunuz teklifiniz hesaplanan sınır değerin altında kaldığından 4734 sayılı K.İ.K.nun 38. maddesi gereği teklif bileşenlerine yapacağınız yazılı açıklamanızı 08/04/2021 Perşembe günü Saat 10:00’a kadar İl Müdürlüğümüze ulaştırmanız gerekmektedir. Yapılan yazılı açıklamalar Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2 ve devam eden maddeleri ile ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre yapılacak süresi içerisinde idaremize teslim edilmeyen yazılı açıklamalar ile ilgili mevzuat hükümlerine göre uygun olmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılacaktır.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi istekli tarafından 08.04.2021 tarihinde ihalenin şikayete konu 1’inci kısmı için sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde; başvuru sahibi istekli tarafından EK-H.4 Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’nin sunulduğu, anılan cetvelde ana girdi maliyetinin 607.046,74 TL, işçilik giderinin 204.688,94 TL, kar dahil yardımcı giderlerin 116.489,01 TL olmak üzere toplam teklif tutarının 928.224,70 TL olduğu, şikayete konu personel giyim giderlerine ilişkin olarak ise 3.000,00 TL maliyet öngörüldüğü ve söz konusu giderin yardımcı giderler arasında yer aldığı görülmüştür.

Yapılan incelemede, işçilik giderinin personel ücreti ile varsa personel yol ve yemek gideri dikkate alınarak hesaplanabileceği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde yardımcı giderler başlığı altında yer alan unsurlar içerisinde açık bir şekilde personel giyim giderlerinin belirtilmemesine karşın bahse konu giderlerin niteliği itibariyle yardımcı giderler başlığı altında yer alan sözleşme giderleri ve genel giderler ile bu gibi unsurlar kapsamında değerlendirilebileceği anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının söz konusu sebep gerekçe gösterilerek idarece uygun bulunmamasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Smc Yem. Tem. Spor. Faal. İnş. İş Sağ. ve Güv. Bil. Yap. Sağ. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

   Oybirliği ile karar verildi.