İhaleyi Yapan İdarenin İhalenin İptalinde Sınırsız Takdir Yetkisinin Olmadığı

İhaleyi Yapan İdarenin İhalenin İptalinde Sınırsız Takdir Yetkisinin Olmadığı

Karar No              : 2021/UH.II-1179

BAŞVURU SAHİBİ:

Kılınçsoy İnşaat Turizm Gıda Maddeleri Hayvancılık Taşımacılık Akaryakıt İth. İhr. San. ve Tic. Anonim Şirketi

VEKİLİ:

Av. Tarık DEMİREL,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Milli Savunma Bakanlığı (MSB) İstanbul Tedarik Bölge Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/77373 İhale Kayıt Numaralı “MSB İstanbul Askeralma Bölge Başkanlığı Personel Taşıma Hizmet Alımı ( 2 Yıllık, 24 Güzergah)” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Milli Savunma Bakanlığı (MSB) İstanbul Tedarik Bölge Başkanlığı tarafından 22.03.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “MSB İstanbul Askeralma Bölge Başkanlığı Personel Taşıma Hizmet Alımı ( 2 Yıllık, 24 Güzergah)” ihalesine ilişkin olarak Kılınçsoy İnşaat Turizm Gıda Maddeleri Hayvancılık Taşımacılık Akaryakıt İth. İhr. San. ve Tic. Anonim Şirketi tarafından 26.05.2021 tarih ve 24710 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.05.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/935 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihalenin önceki ihaleler ve geçersiz sayılan bir teklif ile kıyaslanarak kamu zararı oluştuğu gerekçesiyle iptal edilmesinin hukuka aykırı olduğu, her ihalenin kendi koşulları içerisinde değerlendirilmesi gerektiği, firmalarının teklifinden yüksek 8 adet daha geçerli teklif olduğundan geçerli tekliflere göre değerlendirme yapılması gerektiği iddia edilmektedir. 

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Kamu İhale Kurulu’nun 07.05.2021 tarih ve 2021/UH.II-995 sayılı kararı sonrasında idare tarafından ihale komisyonunun “İhale Komisyonunca yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde;

15 Ekim 2020 tarihinde ihalesi yapılan 2020/438725 İKNTi MSB İstanbul Askeralma Bölge Başkanlığı Personel Taşıma Hizmeti Alımı (501 Sefer, 25 Güzergâh) için 2.939.367,00 TL. (Aylık 122.473,63 TL) fiyatla gerçekleştiği,

22 Mart 2021 tarihinde ihalesi yapılan 2021/77373 İKN’li MSB İstanbul Askeralma Bölge Başkanlığı Personel Taşıma Hizmeti Alımı (417 Sefer/24 Güzergâh) İçin 2.166.315,00 TL. (Aylık 108.315,75 TL.) fiyatla gerçekleştiği,

Kamu İhale Kurumunun 07 Mayıs 2021 tarihli 2021/UH.II-995 Karar gereği Birinci en avantajlı teklif konumuna geçecek olan Kılınçsoy İnş. Turizm Gıda Maddeleri Hayvancılık Taşımacılık Akaryakıt İth. İhr. San. ve Tic. Anonim Şirketi’nin İstanbul Askeralma Bölge Başkanlığı Personel Taşıma Hizmeti Alımı (417 Sefer/24 Güzergâh) için 3.824.724,00 TL. (Aylık 191.236,20 TL.) fiyatla gerçekleştiğinin tespit edildiği, Şimşek Travel Turizm Ticaret Anonim Şirketi’nin teklif fiyatı ile birinci en avantajlı teklif konumuna geçecek Kılınçsoy İnş. Turizm Gıda Maddeleri Hayvancılık Taşımacılık Akaryakıt İth. İhr. San. ve Tic. Anonim Şirketi’nin teklif fiyatı arasındaki farkın 1.658.409,00 TL. olduğu ve bu durumun hazine zararına neden olacağı değerlendirilmiştir.

Yukarıdaki değerlendirmeler neticesinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 40’inci maddesi, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 65.3’üncü maddesi ve İdari Şartnamenin “İhale Kararının Onaylanması veya İptali” başlıklı 37.3 maddesi; “İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç 5 (beş) işgünü içerisinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.” hükmü mevcuttur. Söz konuşu ihale için Kılınçsoy İnş.Turizm Gıda Maddeleri Hayvancılık Taşımacılık Akaryakıt İth. İhr. San. ve Tic. Anonim Şirketince teklif edilen en avantajlı teklifin bu haliyle kabul edilmesi halinde kamu zararı oluşacağı değerlendirildiğinden ihalenin 4734 sayılı Kamu ihale Kanununun 40’ıncı maddesi gereği “İPTAL” edilmesine ve sonucun ihale yetkilisinin onayına sunulmasına

   Oybirliği ile karar verilmiştir.” şeklindeki gerekçesi ile ihalenin iptal edildiği görülmektedir.

Yukarıda yer verilen iptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmüne,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almakta olup; söz konusu maddenin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.

Başvuruya konu personel taşıma hizmet alımı ihalesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19’uncu maddesine göre açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, ihalede yaklaşık maliyet tutarının idarece “4.319.119,20 TL” olarak belirlendiği, ihale komisyonu kararına göre, başvuruya konu ihalede 36 adet dokümanın indirildiği, ihaleye 16 teklif sunulduğu, sunulan tekliflerin 6 tanesinin yeterlik değerlendirmesi neticesinde uygun görülmeyerek değerlendirme dışı bırakıldığı, Kamu İhale Kurulu’nun 07.05.2021 tarih ve 2021/UH.II-995 sayılı kararı ile aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülmeyen Şimşek Ltd. Şti. ile birlikte 7 adet teklifin değerlendirme dışı bırakılması ve 9 adet teklifin de geçerli olduğu halde ihale komisyonunca kamu zararı oluştuğu gerekçesi ile ihalenin iptaline karar verildiği ve söz konusu kararın ihale yetkilisi tarafından onaylandığı görülmüştür.

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, ihale komisyonunca hesaplanan sınır değer tutarı ile yaklaşık maliyet tutarı (3.018.643,29TL – 4.319.119,20 TL) arasında 9 adet geçerli teklifin bulunduğu anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesi idareye, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması, ödenek yetersizliği ya da Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi durumlarda, ihalede verilmiş tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme hususunda takdir yetkisi tanımaktadır. Dolayısıyla, ihalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu ve bu hususların açıkça ortaya konulması gerektiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, ihale komisyonunca, ihalede Kamu İhale Kurulu’nun 07.05.2021 tarih ve 2021/UH.II-995 sayılı kararı sonrasında değerlendirme dışı bırakılan firmanın teklif fiyatı ve daha önce gerçekleştirilen ihalelerde oluşan fiyatlar ile mezkur ihalede oluşan fiyatlar kıyaslanmak suretiyle, ihalenin yaklaşık maliyeti ve diğer geçerli teklifler göz ardı edilerek, başvuru sahibi firmanın teklif fiyatının yüksek olduğu ve dolayısıyla kamu zararı oluştuğu gerekçesinin hukuki dayanağının olmadığı, dolayısıyla idarenin iptal gerekçelerinin kamu ihale mevzuatı kapsamında idareye tanınan takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali kararının iptal edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.