Referans Mektubu Tutarının Yeterlilik Şartı Olarak Belirlenen Teklif Bedeli Koşullarını Sağlamadığı İddiası
Ocak 16, 2023Yaklaşık Maliyet Üzerindeki Tekliflerin Uygun Bulunması İdarenin Takdir Yetkisindedir
Ocak 21, 2023Karar No : 2022/UY.II-833
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/368684 İhale Kayıt Numaralı “Malta Deresi Mevkiinde Rekreasyon Projesi Dahilinde Biyolojik Gölet Yapılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Bandırma Belediye Başkanlığı tarafından 12.05.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malta Deresi Mevkiinde Rekreasyon Projesi Dahilinde Biyolojik Gölet Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Bio Art İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin 30.05.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.05.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.06.2022 tarih ve 26678 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.06.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/586 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsuların da dikkate alınarak belirleneceği, bu kapsamda kalite ve teknik değer puanlamasında belirtilen hususların kendilerine bildirilmediği, bu aşamada sadece ihaleye katılanların aldıkları puanın bildirildiği ancak hesaplamanın nasıl yapıldığı, sınır değere en yakın teklifi veren firmalarının 22 puan alırken ihale üzerinde bırakılan isteklinin nasıl 50 puan aldığının açıklanmadığı, kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına katılan isteklilere yönelik gerekli incelemenin yapılarak puanlamada bir hata olması halinde düzeltilmesi gerektiği, iş kalemleri bazında kalite ve teknik değer nitelik puanlaması kriteri olan %85-%115 aralığının yaklaşık maliyet ile oluşturulduğu, ancak idareye yapılan şikayete cevaben tekliflerine ait puanlamanın açıklamalı bir şekilde hangi sebeple verilmediği, iş kalemleri bazında hangi iş kaleminden kaç puan alındığı/alınmadığı bilgisinin şikayet kapsamında dahi neden iletilmediği, ayrıca ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar itibariyle piyasa koşullarına uygun olmayan kıstaslar çerçevesinde hazırlanan %85-%115 puanlama sisteminin de arz talep dengesinin eksik kalmasından dolayı yaklaşık maliyeti 15.953.723,00 TL hesaplanan işte bahse konu kıstaslar ile ( %85-%115) ihalenin Sereoğlu İnş. Nak. üzerinde bırakılmasının somut gerçeğe, piyasa koşularına ve mevzuata aykırı olduğu, kriter ve fiyatlamalar ile puanlamanın hangi oran ve orantılarla hesaplandığı, puanların neye göre belirlendiğinin muğlak olduğu iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38’inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir…” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 62’nci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer, süre gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.
(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti ortadan kaldırıcı bir şekilde belirlenemez.
(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1. Kanun’un 40’ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.
53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen ilkelere halel getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.
53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: Malta Deresi Mevkiinde Rekreasyon Projesi Dahilinde Biyolojik Gölet Yapılması
b) Yatırım proje no’su/kodu:
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
Bandırma Belediyesi Yeni Mahalle sınırları dahilide yaklaşık 95.000 m2 lik yeşil alanda 5740 m² yüzeye sahip yapılması planlanan biyolojik gölet imalatlarının, ön konsept projesine, teknik şartnamelerine ve iş özetlerinde belirtilme şartı olmaksızın fen ve sanat koşullarına uygun olarak projelendirme, inşaat, mekanik tesisat, yalıtım, gölet çevresi drenaj sistemi, biyolojik arıtma sisteminin kurulumu ve su içi dekoratif işlerinin tasarla-inşa et olarak yapılması işidir.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer:Bandırma Belediyesi Sınırları İçi.
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
18.04.2022 tarihli İhale İlanı’nın “Ekonomik açıdan en avantajlı teklif fiyatla birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.” başlıklı 5’inci maddesinde “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi ile ilgili değerlendirme “Teklif fiyatı” ile “Kalite ve Teknik Değer Nitelik” olmak üzere iki bölümde yapılacaktır.
A) Teklif Fiyatı Puanlaması
Teklif fiyatı puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır.
Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen yöntemle sınır değer hesaplanacak olup, sınır değer hesabına dahil edilen istekliler arasında sınır değerin üstündeki ilk teklif fiyat sahibi istekli 50 puan alacaktır.
Sınır değerin üstündeki isteklilere ait teklif puanları; TP = (TFsd x 50) / TF formülü ile hesaplanacaktır.
Sınır değerin altındaki isteklilere ait teklif puanları ise; TP = (TF x 50) / TFsd formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
TP: Teklif puanı,
TFsd: Sınır değer hesabına dahil edilen istekliler arasında sınır değerin üstündeki ilk teklif fiyatı sahibi isteklinin teklif fiyatı
TF: İsteklinin teklif fiyatı,
ifade eder.
B) Kalite ve Teknik Değer Nitelik Puanlaması
İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanlaması: 50 Puan
İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanlaması
Söz konusu her bir iş kalemi için; istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, isteklinin toplam teklif bedeline oranı; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %85 -%115 aralığında (%85 ve %115 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için aşağıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklifleri %85 -%115 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır.
…
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, toplam puanı en yüksek olan tekliftir. Toplam puan, teklif fiyatı puanı ve kalite ve teknik değer nitelik puanlarının toplamından oluşmaktadır.”
” düzenlemesinin yer aldığı,
Anılan düzenlemeye İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde de yer verildiği görülmüştür.
Başvuruya konu ihale dokümanında yapılan düzenlemeler incelendiğinde, söz konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceğinin ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenirken fiyat dışı unsurların nasıl puanlanacağının düzenlendiği anlaşılmıştır.
İhaleye ilişkin ilanın yukarıda aktarılan 5’inci maddesinden; ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, idare tarafından yapılan değerlendirmenin, isteklinin “Teklif fiyatı” ile “Kalite ve Teknik Değer Nitelik” üzerinden alacağı puanlar toplamına göre yapılacağı, teklif fiyatı puanlamasının 50 tam puan üzerinden yapılacağı, sınır değer hesabına dahil edilen istekliler arasında sınır değerin üstündeki ilk teklif fiyat sahibi isteklinin 50 puan alacağı, kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemlerinin yukarıdaki tabloda gösterildiği, bahse konu iş kalemleri için istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, isteklinin toplam teklif bedeline oranı; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %85 -%115 aralığında (%85 ve %115 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanların verileceği, aksi halde ise puan verilmeyeceği anlaşılmaktadır.
Bu doğrultuda, başvuru sahibi istekli tarafından iddia konusu edilen “Kalite ve Teknik Değer Nitelik Puanlaması”na yönelik işlemler aşağıda belirtilen şekilde yapılmıştır.
Başvuru sahibi istekli Bio Art İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin kalite ve teknik değer nitelik puanlaması;
…
4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak da belirlenebilmektedir. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda aktarılan maddelerinde bu hususun yanı sıra; ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgelerin idari şartnamede açıkça belirtileceği, fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanacağı ve bu belgenin ihale onay belgesinin ekinde yer alacağı, ayrıca ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususunun tamamen idarenin takdirinde olduğu, fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda hangi esaslara uyulması gerektiği Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan bölümünde açıklanmıştır.
Yapılan tespitler neticesinde, idare tarafından yukarıda aktarılan isteklilere ait fiyat dışı unsur kapsamında hesaplanan iddia konusu kalite ve teknik değer nitelik puanlamasının İdari Şartname’nin 35’inci maddesinde yer verilen düzenlemeye uygun şekilde yapıldığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, başvuru sahibi isteklinin fiyat dışı unsur kapsamında kalite ve teknik değer nitelik puanlama hesabına ilişkin ayrıntılı bilgi verilmediğine yönelik iddialarına ilişkin olarak; idare tarafından fiyat dışı unsurlara yönelik hesaplamanın nasıl yapılacağının İdari Şartname’de açık bir şekilde düzenlendiği, bu çerçevede idarece ihale komisyonu kararında ihaleye katılan isteklilerin anılan Şartname’nin 35’inci maddesi uyarınca fiyat dışı unsur puanlaması kapsamında almış oldukları toplam puanların belirtildiği, idarece fiyat dışı unsur kapsamında isteklilere yönelik kalite ve teknik değer puanlamasının her bir istekli bazında ayrı ayrı olmak üzere İdari Şartname’nin 35’inci maddesi dikkate alınarak hesaplandığı ve buna ilişkin belgelerin ihale işlem dosyasında yer aldığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu yöndeki iddialarının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.